U savremenom društvu vlada snažno ukorenjena ideja da je osnovna svrha braka rađanje djece. Na prvi pogled, ova tvrdnja može djelovati logično i prirodno. Ipak, kada se dublje razmisli i razmotre duhovne i emotivne dimenzije braka, postaje jasno da takvo shvatanje značajno promašuje suštinu ove sveta tajne.
Prema riječima oca Andreja Tkačeva, istaknutog pravoslavnog sveštenika i teologa, ovakvo pojednostavljeno viđenje braka nije samo pogrešno, već i štetno. On ukazuje na to da djeca nisu razlog postojanja braka, već njegov mogući plod, prirodan rezultat prave ljubavi između muškarca i žene.
1. Brak nije sredstvo, već cilj sam po sebi
U temelju svakog zdravog i duhovno utemeljenog braka mora da stoji ljubav – istinska, nesebična i požrtvovana. Prema Tkačevu, brak predstavlja zajednicu dve osobe koje se u potpunosti predaju jedno drugom, odlučujući da kroz sve životne izazove koračaju zajedno.
Već na početku, otac Andrej postavlja ključnu tezu:
“Djeca nisu svrha braka – ona su njegov prirodni plod.”
Drugim riječima, brak ne postoji da bi „proizvodio potomstvo“, već da bi omogućio dvoje ljudi da se sjedine u jedno, kako fizički, emocionalno, tako i duhovno. Kada postoji ljubav, poštovanje i međusobna podrška, djeca se mogu pojaviti kao dar i rezultat tog jedinstva – ali ona ne smeju biti razlog za ulazak u brak.
2. Pogrešna društvena očekivanja
U mnogim zajednicama, posebno tradicionalnim, i dalje je prisutan nagon za potomstvo kao dokaz uspešnog braka. Takav pogled dovodi do sledećih zabluda:
- Ljudi smatraju da se brak mora “krunisati” djecom kako bi bio opravdan.
- Parovi bez djece doživljavaju društveni pritisak i osećaj manje vrednosti.
- Postoji verovanje da je ljubav između supružnika nedovoljna ako nije „okrunjena“ porodom.
Otac Andrej odlučno odbacuje ovakve poglede i postavlja pitanje:
“Da li mislite da su brakovi ljudi koji ne mogu da imaju djecu manje vredni?”
Ovaj retorički upit ima samo jedan ispravan odgovor – ne.
3. Ljubav je temelj, djeca su dar
Brak ne treba da se gradi na nadi da će doći djeca, već na uverenju da će ljubav i međusobno poštovanje trajati nezavisno od toga. Djeca su blagoslov, ali nisu uslov. Tkačev upozorava da ovakvo pogrešno poimanje braka vodi ka:
- Nesrećnim brakovima u kojima partneri ostaju samo „zbog djece“.
- Gubitku individualnog identiteta i lične sreće.
- Uspostavljanju nezdravih odnosa u kojima se partneri emocionalno udaljavaju.
Ako je brak zasnovan isključivo na ideji očinstva i materinstva, tada njegova struktura postaje krhka. Kada djeca odrastu i napuste dom, mnogi parovi se suočavaju s duhovnim i emocionalnim prazninama – jer nisu izgradili odnos koji bi opstajao bez „posrednika“.
4. Ljubav ne zavisi od djece – ni njihova, ni roditeljska
Otac Andrej snažno naglašava: “Djeca ne treba da se rađaju da bi roditelji ostali u braku.”
Previše često, u želji da „održe brak zbog djece“, partneri ostaju zarobljeni u nesrećnim, čak i toksičnim odnosima. Ovakve odluke, iako naizgled plemenite, zapravo nanose štetu i roditeljima i djeci, jer:
- Djeca osjećaju emocionalnu distancu i napetost.
- Uče da je normalno žrtvovati ličnu sreću zarad formalnosti.
- Kopiraju modele loših odnosa i kasnije ih prenose na svoje veze.
Iskrena ljubav između supružnika treba da bude razlog opstanka braka – a ne spoljašnji faktori, pa makar to bila i djeca.
5. Duševno jedinstvo muža i žene – božanski ideal
Jedna od najdubljih misli u tekstu jeste duhovna perspektiva braka koju otac Andrej donosi kroz sledeće tvrdnje:
- Muž i žena nisu krvni srodnici, ali niko im nije bliži.
- Djeca su dalje od roditelja nego što su roditelji jedno drugom.
- Partnera treba voljeti više nego majku, oca ili djecu.
Ove rečenice se možda kose sa savremenim osećajem, ali u pravoslavnom učenju brak je sveta zajednica u kojoj muž i žena postaju jedno tijelo i jedna duša. To jedinstvo ne zavisi od spoljašnjih okolnosti, već od unutrašnje predanosti i duhovne povezanosti.
6. Posledice zaboravljanja duhovne svrhe braka
Otac Andrej upozorava da zanemarivanje božanskog zakona vodi ka:
- Pogrešnim prioritetima u životu.
- Raspadanju brakova i traženju krivice u spoljnim faktorima.
- Gubitku lične i porodične sreće.
Kada se brak ne temelji na Božijem zakonu i učenju, kada se zanemari ljubav kao osnova, dolazi do unutrašnje praznine, čak i u brakovima koji „izvana“ djeluju uspešno.
